Πως η Αρχαία Αμαθούντα εξελίχθηκε στο χωριό Άγιος Τύχωνας!

Το χωριό Άγιος Τύχωνας, στα όρια του οποίου εμπίπτουν σήμερα τα ερείπια της Αρχαίας Αμαθούντας, κρύβει στην ονομασία του μία ενδιαφέρουσα ιστορία, σχετικά με την πορεία του σπουδαίου εκείνου βασιλείου στους μ.Χ. αιώνες.

Ο Άγιος Τύχωνας υπήρξε Επίσκοπος της Αμαθούντας κατά τον 4ο μ.Χ. αιώνα και έμεινε γνωστός για την έντονη πολεμική που ανέπτυξε εναντίον των ειδωλολατρικών στοιχείων. Όπως αναφέρεται στον βίο του, εισερχόταν σε ειδωλολατρικούς ναούς και κατέστρεφε βωμούς και αγάλματα, μεταξύ των οποίων και το άγαλμα της θεάς Αφροδίτης, ενώ κατάφερε ανάμεσα σε πολλούς να βαφτίσει Χριστιανή και την ιέρεια της Αρτέμιδος.

Για την καταστροφή αγαλμάτων καταγγέλθηκε γραπτώς στον ηγεμόνα της Κύπρου, μπροστά στον οποίο ο Τύχων απολογήθηκε, κηρύττοντας τη χριστιανική πίστη. Βέβαια, η βιαιότητα με την οποία επιτέθηκε στους ειδωλολατρικούς («ελληνικούς», όπως ονομάζονταν τότε) ναούς, κατακρίνεται από σύγχρονους ιστοριογράφους.

Το βασίλειο της Αρχαίας Αμαθούντας έχασε σταδιακά την αίγλη του μετά τη ρωμαϊκή περίοδο και η μάχη ανάμεσα στον χριστιανισμό και το δωδεκάθεο άφησε τα σημάδια της στην πορεία της παρακμής της. Σήμερα γνωρίζουμε ότι μία από τις 5 χριστιανικές βασιλικές που ανασκάφηκαν στην περιοχή, έχει χτιστεί στη θέση του Ιερού της Αφροδίτης, χρησιμοποιώντας υλικά από τον κατεστραμμένο ναό.

Η αρχαιότερη βασιλική είναι η κοιμητηριακή βασιλική του Αγίου Τύχωνα, κτισμένη έξω από τα τείχη, στα ανατολικά της πόλης.

Η Αμαθούντα λεηλατήθηκε επανειλημμένα από επιδρομές, όμως το τελειωτικό χτύπημα έδωσε ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος, όταν κατέκτησε το νησί το 1191. Όσοι κάτοικοι γλίτωσαν από την καταστροφή, συγκρότησαν το 1191 τον οικισμό που πήρε το όνομά του από τον πρώην Επίσκοπο Αμαθούντας, Άγιο Τύχωνα.

Ο Άγιος Τύχωνας και το χωριό που πήρε το όνομά του, με εκκλησία αφιερωμένη σε αυτόν στο κέντρο του.