26883

Ο Κύπρος και η Ζωή Κουρή μιλούν πρώτη φορά για το σχολείο - πρότυπο που ίδρυσαν στη Λεμεσό!

09/10/2018
* ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όλα τα αφιερώματα του All About Limassol (ως ο Επίσημος Οδηγός της Λεμεσού) αποσκοπούν ΜΟΝΟ στο να αναδείξουν τα διαφορετικά πλεονεκτήματα αυτής της υπέροχης πόλης, με σκοπό να γνωρίζουν όλοι τις μοναδικές Εμπειρίες που προσφέρονται. Σε καμία περίπτωση δεν έχουν διαφημιστικό ή αξιολογικό χαρακτήρα και δεν εξυπηρετούν συμφέροντα Εταιρειών, Δήμων, Οργανισμών ή Ιδιωτών.

Ο Κύπρος και η Ζωή Κουρή, μετρώντας 40+ χρόνια κοινής πορείας, πέρασαν το πρωινό των 66ων γενεθλίων του Κύπρου κάνοντας κάτι που δεν έκαναν ποτέ πριν: μίλησαν για πρώτη φορά για το δημιούργημά τους, για το 7ο παιδί τους, που αποτελεί σήμερα ένα κορυφαίο σχολείο στη Λεμεσό. Το όνομα του Heritage School, του σχολείου που δεσπόζει στον δρόμο Λεμεσού – Τροόδους με εγκαταστάσεις που εκτείνονται σε 130 σκάλες γης, είναι γνωστό σε όλη την Κύπρο, αλλά και στο εξωτερικό, με αποφοίτους που διακρίνονται σε μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού.

Το αποτέλεσμα της συνεχούς εξέλιξης που σημειώνει εδώ και 3 δεκαετίες το σχολείο, ήταν να σπεύδουν έγκυοι μητέρες να εγγράψουν τα αγέννητα παιδιά τους στις λίστες αναμονής για είσοδο στο σχολείο. Μάλιστα, για αρκετούς είναι λόγος να επιλέξουν τη Λεμεσό και τις περιοχές κοντά στον λόφο της Παλώδιας, όπου είναι σήμερα χτισμένο το σχολείο, για μόνιμη διαμονή. Έτσι, σήμερα είναι ένα σχολείο που φιλοξενεί σχεδόν 1.200 παιδιά, από 52 διαφορετικές εθνικότητες, με 39 διαφορετικές μητρικές γλώσσες, και απασχολεί 160 άτομα προσωπικό. Όμως η ιστορία πίσω από το σχολείο αυτό, που μετράει 3 δεκαετίες στη Λεμεσό, παραμένει άγνωστη και αυτός ήταν και ο κύριος λόγος για μια τέτοια συνέντευξη με τους ιδρυτές του στο All About Limassol (την Επίσημη Πηγή Προβολής της Λεμεσού).

Ήταν επιλογή του Κύπρου και της Ζωής να μη μιλούν για το σχολείο που δημιούργησαν, αποφεύγοντας την αυτοπροβολή όσο τίποτα άλλο. Το αποτέλεσμα, βέβαια, ήταν να δημιουργείται συχνά μια θολή και ασαφής εικόνα γύρω από αυτό, με διάφορες φήμες να το περιτριγυρίζουν (από την πώληση μετοχών σε Ρώσο μεγιστάνα, μέχρι αδρές επιχορηγήσεις από την Ε.Ε.). Στην πραγματικότητα, όμως, το πρότυπο αυτό σχολείο είναι το αποτέλεσμα ενός πολύ αυθόρμητου, αλλά πετυχημένου γάμου, αυτού της μπριόζας και πρόσχαρης Ζωής και του πάντα μετρημένου και μεθοδικού Κύπρου. Πέρα από την πραγματική φιλία και βαθιά αγάπη, μοιράστηκαν κοινά οράματα και αρχές, που είχαν μια εξαιρετικά δημιουργική πορεία, ξεπερνώντας ουκ ολίγες αναποδιές και δυσκολίες.

Το σχολείο ιδρύθηκε το 1987 και για καιρό στεγαζόταν στο ισόγειο μιας διώροφης κατοικίας, στην περιοχή μεταξύ της Α' και Β’ Τεχνικής Σχολής Λεμεσού, φιλοξενώντας μόλις 50 μαθητές περίπου. Ο Κύπρος και τη Ζωή το ανέλαβαν λίγο αργότερα, μετά τον πόλεμο στο Κουβέιτ, όπου ζούσαν, και αποφασίζοντας να κάνουν μια νέα, δημιουργική αρχή, στον τόπο καταγωγής τους, τη Λεμεσό. Τα πρώτα χρόνια χρειάστηκε να μείνουν έως και 10 άτομα (6 παιδιά, γονείς, παππούς και βοηθός) σε ένα διαμέρισμα 3 υπνοδωματίων. Αυτό δεν τους πτόησε, όμως, όπως δεν τους πτόησαν ούτε οι καθυστερήσεις 12 χρόνων λόγω της γραφειοκρατίας (που χαρακτηρίζει τις περισσότερες διαδικασίες στο κυπριακό δημόσιο), από το 1995, που το ζευγάρι πήρε την απόφαση να μεταφέρει το Heritage στον δρόμο Λεμεσού - Τροόδους, μέχρι το 2007, όταν το σχολείο εγκαταστάθηκε πια στο νέο κτίριο, το οποίο μέχρι το 2018 υπερδιπλασιάστηκε σε έκταση.

Στην αρχή ενός ονείρου…

ΚΥΠΡΟΣ: Ο πατέρας μου ήταν περιβολάρης, είχε μεγάλες εκτάσεις στου Μόρφου, με κάθε είδους φρούτα και λαχανικά. Μεγαλώσαμε σχετικά άνετα, αλλά ο ίδιος ήξερε πόσο δύσκολη ήταν η ζωή του γεωργού, γι’ αυτό και ήθελε να σπουδάσω, για να έχω ύστερα μια σίγουρη δουλειά. Μου έλεγε: «Να έχεις μια δουλειά, ώστε να μπορείς να κοιμάσαι ήσυχος τη νύχτα, χωρίς το άγχος αν θα κάψει το κρύο τα δέντρα ή τους καρπούς». Βέβαια, δεν ξέρω πόσο το κατάφερα αυτό. Η ζωή του γεωργού ήταν σίγουρα πιο απλή. Όταν κάποτε μας επισκέφθηκαν με τη μητέρα μου στο Guilford της Αγγλίας, όπου εργάστηκα στο Πανεπιστήμιο, ο πατέρας μου είχε πει: «Σε λυπούμαι, γιε μου, βασανίζεσαι. Λείπεις όλη μέρα στο Πανεπιστήμιο και όταν επιστρέφεις, μετά το φαγητό κάθεσαι πάλι να γράψεις και να διαβάσεις». Του απάντησα πως ήμουν ευτυχισμένος, γιατί έκανα κάτι που αγαπούσα.

ΖΩΗ: Εγώ γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αγγλία. Ο πατέρας μου ήταν από την Αγία Φύλα. Είχε βρεθεί στην Ελλάδα για σπουδές στη Νομική, εκεί γνώρισε και τη μητέρα μου, αλλά βρέθηκε υπό διωγμό λόγω πολιτικών πεποιθήσεων κατά τον Εμφύλιο και κατέφυγε στην Αγγλία μαζί με τη μητέρα μου, αφού πρώτα κλέφτηκαν και παντρεύτηκαν στην Ελλάδα. Στη Λεμεσό πέρασα πολλά καλοκαίρια για να βλέπω τους παππούδες μου από την πλευρά του πατέρα μου και έχω όμορφες αναμνήσεις από εδώ, περνώντας ολόκληρη τη μέρα στη θάλασσα, στην περιοχή που ήταν το κέντρο «Καστέλλα», στον Άγιο Τύχωνα, όπου σήμερα βρίσκεται το beach bar La Isla.

Σχετικα

ΚΥΠΡΟΣ: Ως Κύπριος φοιτητής στο Guilford είχα αναπτύξει στενές σχέσεις με τους θείους της Ζωής και κατ’ επέκταση υπήρξε μια στενή σχέση μεταξύ και των γονιών μου και της οικογένειας της στη Λεμεσό. Η γνωριμία, δηλαδή, ξεκίνησε μόνο εξ αποστάσεως και από όσα άκουγα για τη Ζωή. Τελικά, με την πρώτη γνωριμία από κοντά εντυπωσιάστηκα. Βρεθήκαμε ξανά άλλη μια φορά το 1978 και 5 μέρες μετά της έκανα πρόταση γάμου, αφού προηγουμένως είχα ζητήσει την άδεια από τον πατέρα. Είμαι 6 χρόνια μεγαλύτερος, επομένως μπορεί να πει κανείς ότι ήμουν πιο έτοιμος για γάμο.

Η γνωριμία σας πότε έγινε;
ΖΩΗ: Βρεθήκαμε για πρώτη φορά το 1976. Δεν τον είχα προσέξει, βέβαια, γιατί δεν είχα στο μυαλό μου καθόλου τον γάμο.

Ο Κύπρος είναι άνθρωπος μετρημένος, κάτι που το μαρτυρούν και οι κινήσεις και οι εκφράσεις του την ώρα που μιλά. «Δε συνηθίζω να παίρνω τόσο γρήγορα και αυθόρμητα αποφάσεις στη ζωή μου», εξηγεί ο ίδιος, επιβεβαιώνοντας την εικόνα αυτή, «αλλά για κάποιο λόγο που δεν γνωρίζω ακόμα, η πρόταση γάμου έγινε ακαριαία».

ΖΩΗ: Την πρώτη φορά που ζήτησε να βγούμε μαζί, αφότου πήρε την έγκριση του πατέρα, με πήρε για ψώνια, για να αγοράσει καλλυντικά ως δώρο για την αδερφή του. Είναι, βέβαια, ένα θέμα που δε με ενδιαφέρει ιδιαίτερα, μέχρι και σήμερα ακόμα. Του έκανα 2 κρίσιμες ερωτήσεις: αν του αρέσουν τα κρεμμύδια και αν του αρέσει το σκόρδο. Απάντησε θετικά, επομένως ήταν καθοριστική η απάντηση αυτή. Αρχικά του είχα πει να τελειώσει ένα πρόγραμμα που θα αναλάμβανε στον Καναδά και όταν θα επέστρεφε θα βλέπαμε πως θα προχωρούσαμε. Η αναβολή δεν ήταν στα σχέδιά του, όμως, και το ξεκαθάρισε ότι ήταν «τώρα ή ποτέ». Είχαμε ήδη προγραμματίσει τον θρησκευτικό γάμο στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας στην Αγγλία. Τελικά, όμως, τον επισκέφθηκα εκεί στο ενδιάμεσο και παντρευτήκαμε με πολιτικό γάμο στον Καναδά (γιατί ο πατέρας μου δε θα δεχόταν να τον επισκεφθώ διαφορετικά).

Ήταν το καλύτερό μου ταξίδι εκείνο, γιατί η κυρία που καθόταν δίπλα μου έμαθε ότι θα παντρευόμουν και το ανακοίνωσε σε όλους, με αποτέλεσμα να καταλήξουμε να βγάλουν τα ποτά και να αρχίσουμε να γιορτάζουμε μέσα στο αεροπλάνο.

Αυτό που μας έφερε κοντά είναι σε μεγάλο βαθμό ο τρόπος που σκεφτόμαστε για τη δουλειά, το ‘work ethic’, όπως λέμε. Μας αρέσει να δημιουργούμε, να βάζουμε στόχους και να αφιερώνουμε τον χρόνο μας σε αυτούς. Μοιραζόμαστε την ίδια αντίληψη για την προοπτική μας στο μέλλον.

ΚΥΠΡΟΣ: Αυτό δεν το γνωρίζαμε από την αρχή, αλλά σίγουρα μας έδεσε στην πορεία το γεγονός ότι γενικότερα έχουμε κοινές αξίες. Βέβαια, ένας γάμος είναι μια σχέση που τη δουλεύεις συνέχεια, γιατί δεν μπορεί να συμφωνείς σε όλα με το έτερο ήμισυ.

Πως ο Πόλεμος του Κόλπου, γέννησε την ιδέα για το Heritage!

ΖΩΗ: Αφορμή για να προσανατολιστούμε στην ενασχόληση με την εκπαίδευση, ήταν το γεγονός ότι μετά την επιστροφή μας από το Κουβέιτ στο Λονδίνο, υπήρχε ένα μπέρδεμα με την εγγραφή της μεγαλύτερής μας κόρης στο σχολείο και τελικά αποφασίσαμε να την κρατήσουμε για κατ’ οίκον διδασκαλία. Τα πήγαινε αρκετά καλά, ιδίως στα μαθηματικά, όμως η Παιδεία δεν είναι μόνο αυτό, είναι και η κοινωνικοποίηση με άλλα παιδιά στο σχολείο. Έτσι, την στείλαμε στη Λεμεσό, με τη θεία και τη γιαγιά της, για να συνεχίσει κανονικά τη φοίτησή της στο Heritage στη Λεμεσό, το οποίο λειτουργούσε ήδη με νηπιαγωγείο και δημοτικό. Λίγο αργότερα αποφασίσαμε να επιστρέψουμε κι εμείς, αναλαμβάνοντας την εξέλιξη του σχολείου σε γυμνάσιο και λύκειο.

Πως προέκυψε το Κουβέιτ;
ΖΩΗ: Είχαμε ζήσει 8 χρόνια στο Κουβέιτ. Ο Κύπρος δούλευε ως ακαδημαϊκός, έχοντας διδακτορικό με εξειδίκευση στην Ιατρική Φυσική, στο Τμήμα Ακτινολογίας και Πυρηνικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου εκεί. Εγώ εκεί δούλευα με τις πρώτες εφαρμογές του διαδικτύου στην Ιατρική Βιβλιοθήκη. Είχα σπουδάσει διοίκηση επιχειρήσεων, αλλά είχα ειδικευτεί αργότερα και στην εκπαίδευση ενηλίκων.

Ο Κύπρος και η Ζωή με 3 από τα 6 παιδιά τους, σε μια γιορτινή, οικογενειακή στιγμή.

ΚΥΠΡΟΣ: Εγώ ειδικευόμουν στην τεχνολογία της διαγνωστικής μέσω ακτίνων Χ, Γ και άλλων σωματιδίων, όπως είναι το PET Scan, με το οποίο είχα εμπειρία για πρώτη φορά το 1979, αν και μόλις τώρα ήρθε στην Κύπρο, χάριν στον Δρ. Ζάμπογλου και το Γερμανικό Ογκολογικό Κέντρο. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος στο Κουβέιτ, βρισκόμασταν στην Κύπρο για καλή μας τύχη. Δεν μπορέσαμε να γυρίσουμε ποτέ ξανά στο σπίτι μας εκεί, όπου αφήσαμε όλη τη μέχρι τότε ζωή μας.

Με τον πόλεμο στο Κουβέιτ τα χάσαμε όλα: αυτοκίνητα, ρούχα, βιβλία. Φύγαμε ξανά για Αγγλία και δανειστήκαμε στην αρχή για να μπορέσουμε να σταθούμε στα πόδια μας.

Τι σας έφερε πίσω στην Κύπρο;
ΖΩΗ: Η καλύτερη επένδυση που μπορεί να κάνεις σε μια χώρα μετά την υγεία, είναι η παιδεία. Ζυγίσαμε όλα τα ενδεχόμενα και αποφασίσαμε τελικά να δημιουργήσουμε το σχολείο αυτό. Είχαμε έρθει Ιούνιο και μέχρι τον Αύγουστο είχαμε βρει ένα γωνιακό σπίτι στην οδό Λεοντίου, που το καθαρίσαμε και το φτιάξαμε για να λειτουργήσει κανονικά και να δεχθεί μαθητές.

Ήδη υπήρχε το Heritage στην Κύπρο, που λειτουργούσε με Νηπιαγωγείο και Δημοτικό (αρχικά στη Μονή και μετά στην οδό Στρατηγού Μακρυγιάννη, την περιοχή της Α’ Τεχνικής Σχολής Λεμεσού). Διευθυντές ήταν ένα ζευγάρι από την Αγγλία, οι Janet και David Austin, το οποίο γνωρίσαμε στο Κουβέιτ, αφού είχαν και εκεί σχολείο και εκεί φοιτούσαν τότε τα 2 παιδιά μας. Εγκαταστάθηκαν στη Λεμεσό, φεύγοντας από το Κουβέιτ, αλλά επειδή το σχολείο δεν μπορούσε να λειτουργήσει, αν δεν υπήρχε Κύπριος ιδιοκτήτης, είχε δηλωθεί το όνομα του Κύπρου για να μπορέσει να ιδρυθεί και να λειτουργήσει.

Το εντυπωσιακό, νέο κτίριο του Heritage στους λόφους της Παλώδιας, με ένα μεγάλο αμφιθέατρο στην κορυφή του, όπου πραγματοποιούνται δεκάδες παραστάσεις και εκδηλώσεις, άνοιξε τις πόρτες του το 2007.

ΚΥΠΡΟΣ: Όσο ήταν στη Μονή το σχολείο είχε πολύ λίγους μαθητές, οι οποίοι αυξήθηκαν όταν μετακόμισε στη Στρατηγού Μακρυγιάννη και φάνηκε η προοπτική που υπήρχε για τη συνέχεια. Το 1989 οι ιδιοκτήτες μας έκαναν την πρόταση να γίνουμε μέτοχοι στο σχολείο. Το 1992 έπρεπε να πάρουμε μια πολύ κρίσιμη απόφαση: αν θα επιστρέψουμε για να αναλάβουμε και την ανάπτυξη της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο σχολείο ή αν θα έμενε μόνο με νηπιαγωγείο και δημοτικό. Δεν ήταν μια εύκολη απόφαση για κάποιον που είχε ασχοληθεί μόνο με τον ακαδημαϊκό χώρο μέχρι τότε. Όταν επιστρέψαμε στην Κύπρο είχα και άλλες επαγγελματικές προτάσεις.

Το 1994 μου προτάθηκε η θέση του διευθυντή Τμήματος Ιατρικής Φυσικής στο Νοσοκομείο Λευκωσίας, μια υψηλόβαθμη θέση. Ήταν επίσης μια δύσκολη απόφαση να απορρίψω την πρόταση αυτή, όμως τελικά ήταν μια σωστή απόφαση, αν και η αμοιβή ήταν σαφώς πολύ μεγαλύτερη από αυτή που είχα ως διευθυντής του σχολείου.  

Αυτό που κάνει κάποιος, αν το κάνει με την ψυχή του, βγαίνει καλό. Εγώ ήθελα πάντα να δημιουργώ και αυτό μου δίνει χαρά. Ο στόχος μας, αναλαμβάνοντας να δημιουργήσουμε το σχολείο αυτό, ήταν από την αρχή ψηλός. Ήταν μια περίοδος που η Λεμεσός είχε αρχίσει να προσελκύει ξένους που επιδίωκαν τη μόνιμη διαμονή εδώ. Παρακολουθούσαμε τις εξελίξεις, βέβαια, και τότε ήταν που πήραμε την απόφαση να αγοράσουμε και τη γη στην οποία βρίσκεται σήμερα το σχολείο. Αφού η Λεμεσός ήδη αναπτυσσόταν ανατολικά, εγώ πίστευα ότι θα αναπτυχθεί και βόρεια, στον δρόμο Λεμεσού – Τροόδους, και ακόμα πιστεύω ότι έχει μεγάλη προοπτική.

Το σχολείο κατάφερε από πολύ νωρίς να αποδείξει τις δυνατότητές και την προοπτική του, με αποτέλεσμα να το τιμήσει και η ίδια η Βασίλισσα της Αγγλίας, Ελισάβετ.

ΖΩΗ: Αρχικά είχαμε αγοράσει μόνο 20 σκάλες, εκεί που σήμερα βρίσκεται το γήπεδο του σχολείου. Μας φαινόταν πάρα πολύ, σε σύγκριση με τον χώρο που είχαμε μέχρι τότε. Τελικά, αγοράστηκαν και άλλα, παρακείμενα τεμάχια, μέχρι να δημιουργηθεί το σχολείο και ακόμα δημιουργούνται νέες εγκαταστάσεις.

Μας θεωρούσαν τρελούς τότε που πήραμε την απόφαση να μετακινηθούμε προς την Παλώδια, όπως έλεγαν τρελούς και εκείνους που κάποτε αγόραζαν οικόπεδα στην περιοχή της Αμαθούντας, για να χτίσουν ξενοδοχεία.

Φέτος παραδόθηκε και το νέο κτίριο, με αίθουσες εργαστηρίων και τεχνών και με αίθουσες για τις μεγαλύτερες τάξεις του Δημοτικού. Γι’ αυτό και δεν είχαμε καθόλου διακοπές, γιατί και και το εργοτάξιο δούλεψε όλο τον Αύγουστο για να τελειώσουν τα έργα, πριν αρχίσει η σχολική χρονιά.

swipe gallery

Το σχολείο στα πρώτα του βήματα, όταν στεγαζόταν ακόμα στο διώροφο σπίτι, κοντά στο Παλιό Νοσοκομείο Λεμεσού.

ΚΥΠΡΟΣ: Όταν αγοράσαμε το πρώτο τεμάχιο, είχαμε σκοπό να προχωρήσουμε άμεσα στην κατασκευή του κτιρίου. Μας ανέτρεψε τα σχέδια, όμως, η κυπριακή πραγματικότητα, με τις αλλεπάλληλες καθυστερήσεις στην παραχώρηση των αδειών. Κάποιες καθυστερήσεις ήταν σκόπιμες και κάποιες άλλες λόγω της δυσλειτουργίας του συστήματος. Βρέθηκαν, όμως, κάποιοι άνθρωποι που, χωρίς κανένα αντάλλαγμα ή όφελος, θέλησαν να βοηθήσουν για να ξεσκαλώσει η εξέταση της αίτησης. Μάλιστα, κάποια στιγμή χρειάστηκε να απευθυνθώ ο ίδιος στον Υπουργό και του εξήγησα ότι είχαμε επαναπατριστεί εγώ και η γυναίκα μου με 4 τότε παιδιά, όλα ανήλικα, και είχαμε επενδύσει ό,τι είχαμε και δεν είχαμε σε αυτό τον σκοπό, και ότι, αν τελικά δεν μπορούσε να προχωρήσει η υλοποίηση του έργου, τότε θα έπρεπε να φύγουμε και πάλι από την Κύπρο. Μου απάντησε: «Τέτοιους ανθρώπους τους θέλουμε στην Κύπρο». Τότε πια προχώρησε και η διαδικασία.

Όταν άρχισε να χτίζεται το σχολείο, διάφοροι αναρωτιούνταν αν θα είναι ξενοδοχείο ή κάτι άλλο. Δε θέλαμε να κάνουμε μεγάλες ανακοινώσεις. Προτιμούμε τις πράξεις, παρά τα λόγια.

Πολλοί συνηθίζουν να υπόσχονται, αλλά όπως είναι κακό ένας γονιός να υπόσχεται κάτι στο παιδί του και να μην το κάνει, έτσι είναι και όταν κάποιος υπόσχεται στον πελάτη, χωρίς να ανταποκρίνεται στην υπόσχεση, ή όταν μια κυβέρνηση υπόσχεται στους πολίτες, χωρίς να ανταποκρίνεται. Εμείς κάναμε το αντίθετο: χωρίς να υποσχεθούμε κάτι, παρουσιάσαμε τελικά ένα μεγάλο έργο.

Ένα σχολείο, αντανάκλαση 2 αθεράπευτα δημιουργικών μυαλών

Γιατί επιλέξατε να κάνετε κάτι που είχε και ρίσκο και δεν ήταν και ακριβώς το αντικείμενό σας;
ΚΥΠΡΟΣ: Θέλαμε να μπορούμε να σχεδιάσουμε κάτι από την αρχή μόνοι μας, να έχουμε εμείς την ευθύνη για τη λήψη όλων των αποφάσεων και να του δώσουμε τη μορφή που θέλουμε. Αυτό είναι κάτι που εκφράζει και τους 2 μας και είναι και από τα στοιχεία που μας έφεραν κοντά από πολύ νωρίς. Μπορεί, λοιπόν, να λείπει το στοιχείο της ακαδημαϊκής έρευνας από τη δουλειά αυτή, αλλά στην ουσία χρειάζεται να μελετήσουμε και να ερευνήσουμε πριν την κάθε απόφαση.

Ήταν στόχος σας να γίνετε επιχειρηματίες;
ΚΥΠΡΟΣ: Δεν νιώθουμε επιχειρηματίες και σίγουρα δεν ξεκινήσαμε αυτό το σχολείο με αυτό τον σκοπό. Χρειάστηκε, όμως, να γίνουν δάνεια εκατομμυρίων για να στηθεί το σχολείο και σαφώς πρέπει να έχει έσοδα και να είναι βιώσιμο, επομένως λειτουργεί σαν επιχείρηση, ναι. Όμως, η δουλειά που κάνουμε εδώ έχει κύριο στόχο να βελτιώνουμε συνέχεια αυτό που προσφέρει το σχολείο στους 1200 μαθητές του και στα 160 άτομα προσωπικό. Αν το βλέπαμε καθαρά επιχειρηματικά το εγχείρημα αυτό, για παράδειγμα, δε θα περιορίζαμε τόσο τον αριθμό μαθητών σε κάθε τάξη, πράγμα που περιορίζει και τα έσοδα του σχολείου.

swipe gallery

Οι μαθητές αρχίζουν να εξοικειώνονται από νωρίς με την ψηφιακή τεχνολογία, χρησιμοποιώντας από 8 χρονών τα tablets ως εργαλεία στο μάθημα. Η κατασκευή των νέων εγκαταστάσεων του σχολείου εστιάζει στη δημιουργία σύγχρονων εργαστηρίων με δεκάδες μοντέρνους υπολογιστές, μεγάλες οθόνες διαδραστικής διδασκαλίας, αντί για πίνακες, και άλλα σύγχρονα εργαλεία.

Ναι, αλλά οι μαθητές είναι πελάτες στην ουσία.
ΚΥΠΡΟΣ: Τυπικά ο μαθητής είναι πελάτης, επειδή υπάρχουν δίδακτρα για τη φοίτησή του. Όμως η δική μας αρχή βασίζεται στο ότι ο μαθητής θα πάρει αυτά που προσφέρει το σχολείο, ακόμα κι αν δεν πληρώσει. Υπήρξαν και υπάρχουν περιπτώσεις μαθητών που συνεχίζουν να φοιτούν, ακόμα κι αν η πληρωμή έχει καθυστερήσει μήνες ή ακόμα και χρόνο ολόκληρο σε κάποιες περιπτώσεις. Είχαμε περιπτώσεις μαθητών που έφυγαν από το σχολείο, χωρίς να έχουν πληρώσει έως και 2 χρόνια.

Βέβαια, το σχολείο είναι πλήρες και υπάρχει λίστα αναμονής για όσους θέλουν να εγγραφούν. Έρχονται ακόμα και έγκυοι μητέρες, για να εγγράψουν τα αγέννητα παιδιά τους στη λίστα αναμονής.

Επομένως θα ήταν εύκολο να διώχνουμε μαθητές, εφόσον υπάρχει πρόβλημα με την πληρωμή, και να εγγράφουμε νέους. Όμως δεν είναι αυτό το περιεχόμενο της δουλειάς που κάνουμε εδώ, δε μας εκφράζει κάτι τέτοιο. Πέρσι είχε γίνει αρκετός ντόρος λόγω κάποιων ιδιωτικών σχολείων που δεν έδιναν απολυτήρια στους μαθητές που χρωστούσαν δίδακτρα και υπήρξε παρέμβαση της Επιτρόπου, ώστε να μη στερούνται των δικαιωμάτων τους τα παιδιά. Αυτή ήταν ανέκαθεν και η δική μας θέση. Η μόνη πολιτική που εφαρμόζουμε, είναι να μην εγγραφεί σε νέα σχολική χρονιά ένα παιδί, εάν υπάρχουν οφειλές, κάτι το οποίο είναι θεμιτό.

Οι σχολικές αίθουσες υιοθετούν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα δώσουν ώθηση και στη δημιουργικότητα των παιδιών, αλλά και στην αγάπη τους για το σχολείο.

Οι οικονομικές εκκρεμότητες πρέπει να διευθετούνται μεταξύ του σχολείου και των γονέων στο δικαστήριο, χωρίς να μεταφέρεται το πρόβλημα στα παιδιά. Βέβαια, εκεί υπάρχουν πολύ μεγάλες καθυστερήσεις στη διαδικασία, όπως επίσης και αποφάσεις για αποπληρωμή με πολύ μικρές δόσεις, λόγω κάποιων κριτηρίων που δεν ανταποκρίνονται πάντα στην πραγματικότητα. Υπήρξαν περιπτώσεις γονέων που είχε αποφασιστεί να αποπληρώνουν με μηνιαίες δόσεις €50, ενώ βλέπαμε ότι αγόραζαν καινούρια αυτοκίνητα ή πήγαιναν ακριβές διακοπές.

Το ιδιωτικό σχολείο επιδεικνύει μεγαλύτερη επιείκεια απέναντι στους μαθητές;
ΚΥΠΡΟΣ: Μέσα στα τόσα χρόνια σε αυτή τη δουλειά, έχει τύχει να διώξω 3 φορές γονείς από το γραφείο μου, επειδή απαιτούσαν πράγματα (είτε χατίρια, είτε διευκολύνσεις), ακριβώς επειδή πληρώνουν τη φοίτηση των παιδιών τους. Οι περισσότεροι ξέρουν ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για τέτοιες συζητήσεις, γι’ αυτό και δεν έχουμε περισσότερα περιστατικά. Άλλωστε, υπάρχουν συγκεκριμένοι κανονισμοί συμπεριφοράς και πειθαρχίας, που τους παίρνουν από την αρχή και τα παιδιά και οι γονείς.

Πολύ λίγες είναι και οι φορές που θα απειλήσει κάποιος με καταγγελία στο Υπουργείο, για να γίνει το δικό του και συνήθως δεν είναι ξένοι αυτοί οι γονείς.

Όσοι επικαλούνται κάποιο μέσο, συνήθως το κάνουν για να παρακάμψουν τη λίστα αναμονής. Όμως, αυτό δεν μπορεί να γίνει, γιατί οι τάξεις έχουν αυστηρό όριο 18 μαθητών στις μικρότερες ηλικίες, 24 αργότερα και 18 μαθητών στην τελευταία τάξη, που κάνει εντατικά μαθήματα. Αν δεχθούμε κάποιον μαθητή κατ’ εξαίρεση κι όχι γιατί υπάρχει κανονικά διαθέσιμη θέση, σημαίνει ότι θα πρέπει να αυξήσουμε τον αριθμό των μαθητών, τον οποίο θεωρούμε βασική προϋπόθεση, για να παραδίδεται σωστά το μάθημα.

Στην ουσία μπαίνει φραγμός στα έσοδα, για να μπορέσουμε να διασφαλίσουμε την ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Σε αυτούς που θέλουν να στηρίξουν οικονομικά το σχολείο, αν και όποτε εισαχθεί τελικά το παιδί τους σε αυτό, εξηγούμε ότι υπάρχουν διάφοροι τρόποι να το κάνουν, χορηγώντας για παράδειγμα μια παράσταση.

Έχει χρειαστεί να αποβάλετε παιδιά από το σχολείο;
ΚΥΠΡΟΣ: Αυτό είναι αποτέλεσμα κάποιας πολύ σοβαρής παράβασης, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα να αφαιρεθεί άμεσα και οριστικά ο μαθητής από το σχολείο. Είναι κάτι που σε όλη μου την καριέρα έχει συμβεί λιγότερες από 15 φορές. Προτιμούμε να μπαίνουμε σε μια διαδικασία επιτήρησης του παιδιού, ώστε να το βοηθήσουμε να ξεπεράσει την όποια προβληματική συμπεριφορά.

swipe gallery

Οι σχέσεις των 2 ιδιοκτητών του σχολείου με το προσωπικό είναι εγκάρδιες, σαν να πρόκειται για τα μέλη μιας μεγάλης, δεμένης οικογένειας. Μια βόλτα στο σχολείο, ανήμερα των γενεθλίων του Κύπρου, έγινε η αφορμή να το διαπιστώσουμε στην πράξη αυτό, με όλο το προσωπικό (από καθαρίστριες, μέχρι εκπαιδευτικούς) να σπεύδουν να του ευχηθούν με ειλικρινές χαμόγελο.

Υπάρχει πρόβλημα με τη χρήση ναρκωτικών από μαθητές;
ΚΥΠΡΟΣ: Αν δούμε τα επίσημα στατιστικά στοιχεία που υπάρχουν από την ΕΕ, οι αριθμοί είναι τέτοιοι που δηλώνουν ότι, αν κάποιο σχολείο ή κάποια οικογένεια δεν αντιμετωπίζει τέτοια ενδεχόμενα, μάλλον εθελοτυφλεί. Οι γονείς οφείλουν αρχικά να έχουν εικόνα για όσα μπορεί να κρύβουν στα δωμάτιά τους τα παιδιά.

Στο σχολείο φροντίζουμε να καλύπτουμε το θέμα επιστημονικά, να ενημερώνουμε τα παιδιά ακριβώς για το τι είναι τα ναρκωτικά. Πέρα από αυτό, υπάρχει κάθε εβδομάδα 1 διδακτική ώρα κατά την οποία τα παιδιά συζητούν με τους καθηγητές τους διάφορα κοινωνικά φαινόμενα, όπως το διαζύγιο, οι διαπροσωπικές σχέσεις, αλλά και τα ναρκωτικά. Επιπρόσθετα, προβλέπεται από τους κανονισμούς του σχολείου ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να ελέγχεται για οτιδήποτε παράνομο το ντουλάπι κάθε μαθητή, στην παρουσία 2 ή περισσότερων εκπαιδευτικών.

swipe gallery

Το σχολείο ετοιμάζει κάθε χρόνο παραστάσεις από γνωστά musicals, που είναι παραγωγές υψηλού επιπέδου, ώστε όλοι οι μαθητές να έρχονται σε επαφή με τις τέχνες και να έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν και να καλλιεργήσουν τα ταλέντα τους. Υπεύθυνη για τις παραγωγές αυτές είναι η μεγαλύτερη κόρη του Κύπρου και της Ζωής, η Αλεξάνδρα. Με τις υποδείξεις της, έχουν δημιουργηθεί στο σχολείο όλοι οι απαραίτητοι χώροι, από τη σκηνή και το σύστημα φωτισμού, μέχρι καμαρίνια με οθόνη για την παρακολούθηση της παράστασης.

Τί είναι αυτό που κάνει το Heritage να ξεχωρίζει;
ΚΥΠΡΟΣ: Σίγουρα η εικόνα και η φήμη της αριστείας μας ακολουθεί. Οι απόφοιτοι του σχολείου μας έχουν πολύ καλές επιδόσεις και σε αγγλόφωνα και σε γαλλόφωνα πανεπιστήμια. Εκτός αυτού, όμως, υπάρχει μια ανθρωπιστική προσέγγιση σε ό,τι έχει να κάνει με την αγωγή του μαθητή.

Είναι σημαντική η επαφή και η επικοινωνία με τον μαθητή, τόσο μέσα στην τάξη, όσο και σε ατομικό επίπεδο. Έτσι διασφαλίζουμε ότι διαμορφώνεται συνολικά και ολοκληρωμένα και δεν βελτιώνει απλώς τις ακαδημαϊκές του επιδόσεις.

Ο εκπαιδευτικός έχει τον ρόλο αυτό και την ώρα που διδάσκει, αλλά και την ώρα που δε διδάσκει, αλλά και στη διάρκεια του διαλείμματος και στην ώρα της εκδρομής. Κάποιος ο οποίος θα θέλει απλώς να διδάσκει μόνο και να μην ασχολείται καθόλου με τα παιδιά σε άλλες στιγμές, δεν είναι αποδεκτός στο δικό μας σχολείο. Γίνονται αρκετά σεμινάρια και συναντήσεις με τους υπεύθυνους τμημάτων, ώστε να περάσουμε τη φιλοσοφία αυτή σε όλο το προσωπικό. Και, τελικά, τόσο οι εκπαιδευτικοί, όσο και το διοικητικό προσωπικό νιώθει ως μέρος μιας ομάδας, που δουλεύει για τον ίδιο στόχο.

«Γι’ αυτό, νομίζω, οι μαθητές μας επιδιώκουν να μας επισκεφθούν όταν επιστρέφουν από τις σπουδές τους. Όταν τα παιδιά νιώθουν την αγάπη και το ενδιαφέρον που τους έχεις, τότε δε σε θεωρούν ποτέ ξένο», λέει η Ζωή.

Έχετε προσπαθήσει να γνωρίσει ο κόσμος της Λεμεσού το σχολείο;
ΚΥΠΡΟΣ: Έχουν γίνει προσπάθειες, αλλά σίγουρα υπάρχουν κενά. Γι’ αυτό και μας ενοχλεί το γεγονός ότι κυριαρχεί η εντύπωση ότι το Heritage είναι «για τους ξένους». Αρχικά, όταν αναφερόμαστε σε ξένους, θα πρέπει να έχουμε την αίσθηση ότι αναφερόμαστε σε ανθρώπους. Η κυπριακή φιλοξενία ήταν πάντα πολύ θερμή και αγκάλιαζε τον κόσμο που ερχόταν από άλλες χώρες, επομένως δεν μπορεί να είναι στοιχείο που το κρατάμε σε απόσταση.

Το σχολείο μας φιλοξενεί σχεδόν 1.200 παιδιά (από 2,5 ετών, μέχρι 18), από 52 διαφορετικές εθνικότητες, με 39 διαφορετικές μητρικές γλώσσες.

Πέρα από αυτό, όμως, πρέπει να επισημάνουμε ότι το 1/3 των μαθητών του σχολείου είναι Κύπριοι. Περίπου 1/3 είναι ρωσόφωνοι, από διάφορες χώρες, και το υπόλοιπο 1/3 από πολλές άλλες χώρες, όπως Ισλανδία, Φινλανδία, Ισραήλ, Γαλλία, Αραβικές χώρες, Κίνα κλπ.

Οι πετρόκτιστες κατασκευές είναι πρωταγωνιστές στον χώρο του σχολείου, τόσο στο αμφιθέατρο, όσο και στις υπόλοιπες εγκαταστάσεις, αφού τα πετρώματα που σκάβονταν από τον λόφο, ώστε να κτιστεί το σχολείο, χρησιμοποιήθηκαν στη συνέχεια ως… ανακυκλωμένο οικοδομικό υλικό.

Οι μαθητές με κινέζικη καταγωγή προσθέτουν και στην αξία του σχολείου γιατί έχουν ιδιαίτερη κλίση και στα μαθηματικά, αλλά φέρνουν μαζί τους πιο έντονα την κουλτούρα μιας πειθαρχημένης μελέτης, την κουλτούρα του «πρέπει να διαβάσω και να προσπαθήσω για το καλύτερο», έτσι, ακόμα κι αν δεν είναι τόσο καλό το επίπεδο των Αγγλικών τους, σύντομα καταφέρνουν να ανταπεξέλθουν και σε αυτό. 

Βλέπουμε ότι το σχολείο μας αποτυπώνει σε ένα βαθμό και την ποικιλομορφία της κοινωνίας της Λεμεσού. Είναι και αυτή μια μικρή κοινωνία, στην οποία ζούμε στην πράξη την πολυπολιτισμικότητα, που μπορεί για άλλους να είναι μόνο θεωρία.

Μάλιστα, τον τελευταίο καιρό παρατηρούμε αύξηση των μαθητών από την Κίνα, καθώς και ο πληθυσμός των Κινέζων αυξάνεται σημαντικά στη Λεμεσό, αν και αρχικά η Πάφος προσέλκυε περισσότερους. Βέβαια, στο σχολείο διδάσκονται ελληνικά τα παιδιά όλων των τάξεων, με ειδικές τάξεις για τα διαφορετικά επίπεδα κατανόησης της γλώσσας.

Επομένως δεν είναι ένα σχολείο που προσανατολίζεται στις ξένες γλώσσες;
Όχι, τα ελληνικά διδάσκονται σε σταθερή βάση στο σχολείο και μάλιστα με έναν τρόπο που θα ήταν καλό να το κάνουν και άλλα σχολεία. Όλα τα παιδιά της Γ’ τάξης Γυμνασίου, για παράδειγμα, διδάσκονται ελληνικά. Μόνο τα ρωσόφωνα παιδιά, που αποτελούν περίπου το 1/3 των μαθητών, μπορούν την ώρα των ελληνικών να επιλέξουν ως γλώσσα τα ρωσικά. Μάλιστα, τα παιδιά μιας τάξης που διδάσκονται ελληνικά, χωρίζονται σε επίπεδα (όχι με βάση την ηλικία), από τους αρχάριους, μέχρι εκείνους που έχουν ως μητρική τα ελληνικά.

«Δε μετανιώσαμε ούτε στιγμή την επιστροφή μας στη Λεμεσό»

Τι σας ενοχλεί στην πόλη;
ΚΥΠΡΟΣ: Η οδήγηση και η συμπεριφορά μας στους δρόμους χρειάζεται βελτίωση. Υπάρχει σοβαρό κενό και στην καθαριότητα. Η Λεμεσός δεν έχει καθαρή εικόνα, ενώ εύκολα θα μπορούσε να το εξασφαλίσει αυτό. Νομίζω ότι φταίει το γεγονός ότι αλλιώς φροντίζουμε το σπίτι μας ο καθένας, κι αλλιώς την πόλη.

Βλέπουμε κάποια εξέλιξη στο κομμάτι της ανακύκλωσης, όμως, και αυτό είναι θετικό. Αν το σχολείο έχει περιβαλλοντικές δράσεις, θα πάρουν θετικά μηνύματα και τα παιδιά. Εμείς, εκτός από τους ξεχωριστούς κάδους για ανακυκλώσιμα υλικά στο σχολείο, έχουμε και ηλεκτροκίνητα οχήματα για τις εργασίες του σχολείου, ενώ γίνεται και κομποστοποίηση με τη συμμετοχή των παιδιών.

Το πράσινο έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο περιβάλλον του σχολείου. Πέρα από τους μαθητές, που αναλαμβάνουν την περισυλλογή των πεσμένων φύλλων, ώστε να μεταφερθούν στους ειδικούς κάδους κομποστοποίησης, με τον κήπο ασχολούνται και άλλα άτομα, αφού τις μικρές φοινικιές που αναπτύσσονται στο σάκο με χώμα στη φωτογραφία, φρόντισε να προστατέψει ένα μέλος του προσωπικού του σχολείου.

ΖΩΗ: Πρέπει να είμαστε περήφανοι για την πόλη μας. Μόνο όταν είμαστε πραγματικά περήφανοι θα την φροντίσουμε όπως πρέπει. Η Λεμεσός χρειάζεται να μεγαλώνει και να εξελίσσεται, όμως αυτό πρέπει να γίνεται ισορροπημένα και με μελέτη. Θα έπρεπε, για παράδειγμα, πριν ιδρυθεί το Πανεπιστήμιο στο κέντρο της πόλης, να είχαν δημιουργηθεί υποδομές για εύκολες μετακινήσεις, να υπάρξουν λειτουργικά Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, επαρκείς χώροι στάθμευσης κλπ. Όλα αυτά θα έκαναν την εικόνα της Λεμεσού πολύ καλύτερη.

Με ανησυχεί, επίσης, που δόθηκαν άδειες για να χτιστούν πύργοι στη Λεμεσό, χωρίς όμως να είναι ξεκάθαρο αν έχει προνοήσει κανείς για υποδομές. Όταν αρχίσαμε να σχεδιάζουμε το σχολείο εμείς, μεριμνήσαμε για αυτό από μόνοι μας.

Δημιουργήθηκαν δρόμοι για να έχουν πρόσβαση τα ασθενοφόρα εύκολα, δημιουργήθηκε κλίση τέτοια, ώστε το νερό της βροχής να οδηγείται προς το φράγμα, κάνουμε ανακύκλωση νερού με τον βιολογικό σταθμό που έχουμε δημιουργήσει εδώ, δημιουργήθηκε ακόμα και μονάδα φωτοβολταϊκών 100 Kw.

Θεωρείτε ότι έχουμε ελαττώματα σαν λαός;
ΖΩΗ: Στην Κύπρο υπάρχει σαν τάση να επιδεικνύουν οι άνθρωποι ο ένας στον άλλο πόσο καλύτεροι είναι. Το χρήμα και η εξουσία έχουν επηρεάσει και την Κύπρο, όπως και τον υπόλοιπο κόσμο. Παλιότερα, ήταν διαφορετικά τα πράγματα. Το έβλεπες και από την εκτίμηση που είχαν οι άνθρωποι απέναντι στους εκπαιδευτικούς, για παράδειγμα: στις εκδηλώσεις δεν κάθονταν οι πολιτικοί στις πρώτες θέσεις, αλλά οι εκπαιδευτικοί.

swipe gallery

Στην είσοδο του σχολείου, μπροστά από τα νέα κτίρια, έχει φυτευτεί μια αιωνόβια ελιά, που βρισκόταν σε ένα χωράφι ιδιοκτησίας της Ζωής, όπου κινδύνευε να καταστραφεί. Ολόκληρο το σχολείο, με το φωτοβολταϊκό σύστημα που καλύπτει περίπου το 1/4 των ενεργειακών αναγκών του, τον σταθμό βιολογικού καθαρισμού υγρών λυμάτων και 3 ηλεκτροκίνητα οχήματα, έχει ξεκάθαρα οικολογικό προσανατολισμό.

Νιώθω ότι έχει χαθεί η λεπτότητα στην καθημερινή συμπεριφορά των ανθρώπων. Ήμασταν πρόσφατα σε ένα σεμινάριο με εκπαιδευτικούς και, ενώ η ομιλήτρια ήταν ακόμα στο βήμα, διαπίστωσαν κάποιοι ότι ήρθαν τα αλμυρά στον μπουφέ και χωρίς να διστάσουν, σηκώθηκαν την ίδια στιγμή για να προλάβουν να φάνε. Αυτό δείχνει ασέβεια. Η παιδεία είναι κάτι που προσφέρεται αρχικά στο σπίτι και μετά δίνεται από το σχολείο. Και οι 2 πλευρές συμβάλλουν στο πως θα μεγαλώσει ένας άνθρωπος. Βλέπουμε ότι γενικά χάνεται η λεπτότητα στους τρόπους και ο σεβασμός, όσο περνούν τα χρόνια, αλλά στην Κύπρο ειδικά το νιώθουμε πιο έντονα.

ΚΥΠΡΟΣ: Υπάρχει ζήλια σε αρκετά μεγάλο βαθμό στον τόπο μας, απέναντι σε κάποιον που πετυχαίνει. Αυτό υποκινεί και το κουτσομπολιό και φήμες ανυπόστατες κατά κανόνα. Η μικρή κοινωνία το κάνει ευκολότερο να είμαστε καχύποπτοι και να ζηλεύουμε την επιτυχία. Αντίθετα, στην Αγγλία, όταν με είχε προτείνει η καθηγήτριά μου για υποτροφία και θέλησε να με βοηθήσει για να πάρω και την αγγλική υπηκοότητα, κανένας δεν έβαλε εμπόδια στην προσπάθειά μου αυτή.

Αν και ο Κύπρος και η Ζωή, με όλο τον ενθουσιασμό και την όρεξη για δημιουργία που τους διακατέχει, με όλη την αγάπη για τον τόπο τους και τους ανθρώπους του, χρειάστηκε επανειλημμένα να προσγειωθούν απότομα σε κάποιες νοσηρές καταστάσεις της κυπριακής πραγματικότητας, ξεκαθαρίζουν ότι δε μετάνιωσαν στιγμή την επιστροφή τους. Θέλουν να μείνουν και να δουν τη Λεμεσό να βελτιώνεται και να μεγαλώνει, γιατί οι ίδιοι βλέπουν ξεκάθαρα όλα εκείνα που την κάνουν να ξεχωρίζει μέσα σε ολόκληρη την Κύπρο, από τη διασκέδαση, μέχρι τις φυσικές ομορφιές.

Το σχολείο που δημιούργησαν, πέρα από επένδυση, αποτελεί μια κατάθεση ψυχής και απορροφά και το μεγαλύτερο κομμάτι του καθημερινού τους χρόνου. Ο Κύπρος λέει ότι σε αυτό τον τόπο υπάρχουν κάποιοι που έχουν αναλάβει τον ρόλο του «επαγγελματία γκρινιάρη», ευτυχώς όμως, υπάρχουν αρκετοί που είναι επαγγελματίες στο να δημιουργούν κάτι ξεχωριστό και αξιόλογο, όπως ένα τέτοιο πρότυπο σχολείο. Η Λεμεσός έχει την τύχη να φιλοξενεί τέτοιους ανθρώπους, που θέτουν τον πήχη ψηλά, που στοχεύουν στην αριστεία και δίνουν στην πόλη τέτοια χαρακτηριστικά, ώστε να έχει φτάσει σήμερα να αποτελεί έναν ελκυστικό προορισμό, που συναγωνίζεται επάξια χώρες του εξωτερικού. Άνθρωποι που δίνονται με πάθος σε αυτό που αγαπούν, που παίρνουν ρίσκα και αρνούνται την πεπατημένη, έχουν δώσει στη Λεμεσό λόγους να ξεχωρίζει, συμβάλλοντας σε μια προοπτική ανάπτυξης, που αλυσιδωτά δημιουργεί ένα περιβάλλον ευημερίας για όλο τον κόσμο της πόλης.

swipe gallery