Λάνεια: Το κουκλίστικο χωριό της Λεμεσού, που έγινε «μήλο της έριδος» λόγω ονόματος!

Καθ' οδόν προς την κορυφή του Τροόδους, συναντά κανείς ένα υπέροχο χωριουδάκι, όπου ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει. Η Λάνεια, ένα χωριό με πλούσια ιστορία και παραδόσεις, ξεχωρίζει σήμερα για τις όμορφες, πράσινες αυλές, τα γραφικά δρομάκια και τα πετρόκτιστα σπίτια, ξυπνώντας μνήμες και μαγεύοντας τους επισκέπτες.

Ο πλούτος των παραδόσεών της φαίνεται και μόνο από το όνομά της, το οποίο σήμερα αποτελεί «μήλο της έριδος», αφού, μπορεί οι πινακίδες που οδηγούν προς το χωριό (και τα επίσημα κρατικά έγγραφα) να αναγράφουν «Λάνεια», όμως πολλοί έχουν λόγους να επιμένουν στη γραφή «Λάνια». Αν και δεν έχει εξακριβωθεί ποια είναι επικρατέστερη, οι 3 διαφορετικές εκδοχές που αναφέρονται στην ονομασία του χωριού παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Μια εκδοχή για την προέλευση του ονόματος παραπέμπει στη Λάνα, κόρη του θεού Διόνυσου. Η περιοχή είναι γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων για τα αμπέλια και το κρασί της και στο βιβλίο του Σίμου Μενάρδου «Τοπωνυμικαί και Λαογραφικαί Μελέται» (1907) αναφέρεται το χωριό ως «κώμη εξαιρέτως οινοφόρα», ενώ κάνει λόγο και για μια περιοχή με το όνομα Δκιόνυσος (Διόνυσος).

Το βιβλίο του Σίμου Μενάνδρου στηρίζει και μια άλλη παράδοση, που θέλει τις ρίζες του ονόματος του χωριού να προέρχονται από τα «βαλάνια», καρπό του δρυ (βαλανιδιά), που ευδοκιμεί πολύ στην περιοχή (ο γιγάντιος, «Βασιλικός Δρυς» που βρισκόταν στην είσοδο του χωριού έχει μείνει στην ιστορία). Από τα «βαλάνια» λοιπόν, ίσως να πήρε το όνομά του τόσο το χωριό, όσο και η τοποθεσία «Βαλανάς» και η ομώνυμη εκκλησία που είναι αφιερωμένη στην Παναγία.

Μια τρίτη εκδοχή θέλει το όνομα του χωριού να προέρχεται από το πουλί «αετομάχος» που διαφορετικά λέγεται «Λάνιος». Το θηλυκό πουλί του είδους αυτού φέρει το όνομα «Λάνια».